Φορτώνονται με πτυχία για να έχουν ένα δυνατό βιογραφικό για την ιδιαίτερα ανταγωνιστική αγορά εργασίας. Παρ’ όλα αυτά, οι Έλληνες δεν αποκτούν τις απαραίτητες δεξιότητες για να ανταποκριθούν στις ανάγκες μιας θέσης.
Η χώρα μας είναι ουραγός στην Ευρώπη σε σχέση με την ανάπτυξη των κατάλληλων δεξιοτήτων στον πληθυσμό της. Μάλιστα, η πληθώρα των πτυχιούχων δημιουργεί στρεβλώσεις, καθώς οι νέοι δεν καταφέρνουν να βρουν δουλειά ανάλογη των ακαδημαϊκών τους προσόντων. Το πρόβλημα είναι σύνθετο και αφορά όλες τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, όπως καταδεικνύει έρευνα του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP).
Ειδικότερα, η πρόσφατη μελέτη της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ) έδειξε ότι Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών σε σχέση με τον πληθυσμό της (6,58%), καθώς και το μεγαλύτερο ποσοστό φοιτητών που σπουδάζει στο εξωτερικό (0,34%), από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Παράλληλα, το 70% των φοιτητών για τα πανεπιστήμια και το 40% για τα ΤΕΙ εισάγεται πλέον των δηλωμένων δυνατοτήτων τους για εκπαίδευση. Το παζλ του προβλήματος συμπληρώνει η έκθεση του CEDEFOP, που δημοσιοποιήθηκε χθες και δείχνει ότι το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν αναπτύσσει στους μαθητές τις δεξιότητες εκείνες που θα τους χρησιμεύσουν για την επαγγελματική τους ζωή (π.χ. επικοινωνία, προσαρμοστικότητα, γλωσσομάθεια). Και φυσικά η αγορά εργασίας, λόγω και της οξείας οικονομικής κρίσης, αντιμετωπίζει πρόβλημα στο να απορροφήσει τους ανθρώπους αυτούς. Χαρακτηριστικό είναι ότι η Ελλάδα μεταξύ των 28 χωρών της Ε.Ε. είναι στην 23η θέση (με βαθμό 41 με άριστα το 100) στο κατά πόσο το εκπαιδευτικό της σύστημα βοηθάει τους μαθητές, φοιτητές, καταρτιζομένους να αναπτύξουν τις απαραίτητες δεξιότητες.
«Τα επαγγελματικά περιγράμματα βάσει των οποίων καταρτίζονται τα προγράμματα σπουδών μαθητείας θεωρούνται σε μεγάλο βαθμό παρωχημένα· οι διαδικασίες για την επικαιροποίησή τους (ή την υιοθέτηση νέων) χαρακτηρίζονται πολύπλοκες και μη ευέλικτες. Στα προγράμματα σπουδών μαθητείας καθορίζεται μόνο το σχολικό σκέλος της μάθησης· το σκέλος του χώρου εργασίας απουσιάζει. Η επιλογή επαγγελματικών περιγραμμάτων που πρέπει να προσφέρονται ως ειδικότητες δεν εναρμονίζεται ακόμη συστηματικά με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Δεν βασίζεται σε έρευνα των αναγκών ούτε σε αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του συστήματος μαθητείας», ανέφερε η τελευταία έκθεση του CEDEFOP για την επισκόπηση της μαθητείας στην Ελλάδα.
Επίσης, η χώρα μας κατατάχθηκε στην 24η θέση –βαθμό 43 στα 100–- στην ενεργοποίηση των δεξιοτήτων, δηλαδή στην εξεύρεση δουλειάς. Ωστόσο, η πανωλεθρία της χώρας μας –κατατάχθηκε στην τελευταία θέση με βαθμό μόλις 9 στα 100– σημειώνεται στο πεδίο της αντιστοίχισης των δεξιοτήτων των πτυχιούχων με την αγορά εργασίας, δηλαδή στο κατά πόσο οι πτυχιούχοι βρίσκουν δουλειά κατάλληλη των ακαδημαϊκών εφοδίων τους.
Συγκεκριμένα, οι Ελληνες είτε είναι υπερπροσοντούχοι, αλλά για να επιβιώσουν αναγκάζονται να δεχθούν δουλειές κατώτερες των ακαδημαϊκών πτυχίων τους, είτε δεν έχουν τις δεξιότητες που χρειάζονται οι επιχειρήσεις παρόλο που έχουν σπουδάσει. Η στρέβλωση αυτή έχει και κοινωνικές επιπτώσεις, ενώ προκαλεί και αρρυθμίες στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Για το θέμα, κατά την παρουσίαση της μελέτης του CEDEFOP χθες στις Βρυξέλλες, ο εμπειρογνώμων του Ευρωπαϊκού Κέντρου, Ηλίας Λιβανός, πρότεινε καλύτερο επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, σύνδεση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας, καθώς και φορολογικά κίνητρα προς τις επιχειρήσεις για πρόσληψη νέων πτυχιούχων.