Το τελευταίο διάστημα όλο και πιο συχνά δυσκολεύομαι να εντοπίσω ανάμεσα στους τίτλους των ειδήσεων τα δυσδιάκριτα πλέον όρια ανάμεσα στον κόσμο της πραγματικότητας και της φαντασίας. Ειδήσεις που θα ζήλευε και ο πιο ευφάνταστος παραγωγός fake news και που παρελαύνοντας με τέτοια συχνότητα στις οθόνες μας συνθέτουν το τοπίο ενός νέου εφιαλτικού κόσμου. Ενός κόσμου που μετατρέπεται καθημερινά σε μια τεράστια σκηνή με κεντρικό πρωταγωνιστή τη βία.

Από το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας που εκτυλίσσεται  σαν μια σύγχρονη ελληνική τραγωδία με αποκορύφωμα τις γυναικοκτονίες έως την βία εντός των σχολείων που το τελευταίο διάστημα λαμβάνει όλο και πιο ανησυχητικές διαστάσεις.

Αναμφίβολα, η μακροχρόνια αποκοπή των μαθητών ελέω πανδημίας από τον ομφάλιο λώρο του σχολείου έχει πλέον αποδεδειγμένες επιπτώσεις για την ψυχική τους υγεία. Και αυτό γιατί το φυσικό περιβάλλον του σχολείου  δεν αποτελεί απλώς ένα πεδίο μετάδοσης γνώσεων αλλά και ένα ασφαλές ζωτικό πλαίσιο για την υγιή κοινωνικοσυναισθηματική τους ανάπτυξη.

Όμως το φαινόμενο της βίας στις σχολικές αυλές έχει βαθύτερες ρίζες και δεν θα πρέπει να ιδωθεί μονοδιάστατα. Τα τελευταία χρόνια το δέντρο της βίας στα σχολεία ποτίζεται από πολλές πηγές. Και αυτό γιατί το σχολείο δεν θα πάψει να αποτελεί μια μικρογραφία  της κοινωνίας, στην οθόνη της οποίας θα προβάλλονται διαρκώς τα κακώς κείμενά της. Γι’ αυτό και θα ήταν τουλάχιστον άδικο να αντιμετωπίζεται το σχολείο ως ο αποδιοπομπαίος τράγος για τις πάσης φύσεως νεανικές παρεκτροπές. Δεν είναι τυχαία εξάλλου η χαρακτηριστική ευκολία, με την οποία τα ΜΜΕ τείνουν να βαπτίζουν ως bullying κάθε μορφή νεανικής συμπεριφοράς αλλά και να επιρρίπτουν μονομερώς  στην εκπαιδευτική κοινότητα την πλήρη ευθύνη για το φαινόμενο της νεανικής βίας. Την ίδια στιγμή τα ίδια μέσα ως μία σύγχρονη ρωμαϊκή αρένα προσφέρουν αφειδώς στο καταναλωτικό τους κοινό άφθονες μερίδες βίας μέσα από ειδήσεις και προγράμματα. Μάλιστα δεν διστάζουν να προβάλλουν και τις πιο ανατριχιαστικές λεπτομέρειες προκειμένου να ικανοποιήσουν τη νοσηρή περιέργεια του κοινού τους.Το φαινόμενο όμως της βίας δεν αντιμετωπίζεται μέσα από την διογκωμένη και ενίοτε παραμορφωμένη προβολή του. Αντιθέτως, έτσι αναπαράγεται και πολλαπλασιάζεται. 

Την ίδια στιγμή τα επικοινωνιακά κανάλια των νέων μας στο Διαδίκτυο κατακλύζονται με καταιγιστικούς ρυθμούς από έναν κακοποιητικό λόγο που έχει πλέον βρει και την «καλλιτεχνική» του έκφραση μέσα από τους στίχους της εξαιρετικά δημοφιλούς ελληνικής μουσικής trap. Η θεματολογία περιλαμβάνει όπλα, ναρκωτικά καθώς και την πλήρη αποθέωση του χυδαίου σεξιστικού λόγου. Κυρίως όμως καλλιεργεί μια κουλτούρα βιασμού που δηλητηριάζει τις ψυχές των νέων μας και τους εγκλωβίζει σε μια επικίνδυνη «παγίδα» (trap) από την οποία  πρέπει επειγόντως να δραπετεύσουν.

Ας μην ξεχνάμε φυσικά και τον καταλυτικό ρόλο για την προαγωγή της βίας που είχε και θα εξακολουθεί να έχει ο φανατισμός που καλλιεργείται από ακραίους ιδεολογικούς και πολιτικούς χώρους. Πρόκειται για ένα φαινόμενο πολτοποίησης της ανθρώπινης σκέψης και αγελοποίησης των ανθρώπων που εδράζεται στην αμάθεια και εμβολιάζει με μίσος και διχασμό την κοινωνία.

Πρόσφατα παρακολουθήσαμε εμβρόντητοι  την άγρια επίθεση από τους αυτοαποκαλούμενους «Θεματοφύλακες του Συντάγματος» σε ένα διευθυντή σχολείου που απλώς τόλμησε να κάνει το καθήκον του. Παρακολουθήσαμε όμως εκτός από  τη διαπόμπευση του διευθυντή και την πλήρη γελοιοποίηση και διαστρέβλωση  της έννοιας του Συντάγματος καθώς και της ίδιας της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Παράλληλα, επιβεβαιώσαμε ότι δυστυχώς, εκτός από το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και μια νέα απειλή. Πρόκειται για τον εκφοβισμό που ασκούν ορισμένοι ανεγκέφαλοι γονείς απέναντι στον θεσμό του σχολείου και το έργο των εκπαιδευτικών. Κρούουμε τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς τέτοιου  είδους συμπεριφορές υπονομεύουν την παιδαγωγική λειτουργία του σχολείου αλλά αποτελούν και το καλύτερο λίπασμα για την άνθηση της βίας στα σχολεία και κατ´ επέκταση σε ολόκληρη την κοινωνία. 

Απέναντι λοιπόν σε αυτή τη ραγδαία εξάπλωση της βίας οφείλουμε να δώσουμε τη νέα μάχη. Οφείλουμε επιπλέον όχι μόνο να καταδικάσουμε τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται αλλά και να λάβουμε αυστηρά μέτρα για την πρόληψή της τόσο εντός όσο και εκτός του σχολείου. Εξάλλου, ο Ισαάκ Ασίμωφ έλεγε ότι «η βία είναι το τελευταίο καταφύγιο του ανίκανου». Αυτό είναι κάτι που πρέπει να εξηγήσουμε στα νέα παιδιά που θεωρούν την βία ως δύναμη. Κυρίως όμως απέναντι στον επικίνδυνο ιό της βίας που έχει εξελιχθεί σε μια νέα μορφή πανδημίας θα πρέπει να εφοδιάσουμε τους νέους μας με αξίες και υγιή ιδανικά που είναι και τα καλύτερα αντισώματα για την αντιμετώπισή της.