Η υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων Νίκη Κεραμέως κατέθεσε χθες στον Πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων το στρατηγικό σχέδιο της τριετίας 2022-2024 για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση, Διά Βίου Μάθηση και Νεολαία, προκειμένου να συζητηθεί στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων.
Το Στρατηγικό Σχέδιο που εγκρίθηκε από το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.) περιλαμβάνει τρείς επιμέρους πυλώνες και επιμέρους στρατηγικές για
α) την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση,
β) τη Διά Βίου Μάθηση εστιασμένη στη Μάθηση Ενηλίκων και
γ) τη Νεολαία, οι οποίες εντάσσονται κάτω από τους ίδιους στρατηγικούς στόχους και αλληλοσυμπληρώνονται υπό το πρίσμα της ολιστικής αντιμετώπισης των αναφερομένων πεδίων.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό του ΥΠΑΙΘ, απαιτείται δομική μεταρρύθμιση:
• στο εκπαιδευτικό σύστημα
• στη διασύνδεση με την πολιτική για την απασχόληση
• στον επαγγελματικό προσανατολισμό και στη διασύνδεση της επαγγελματικής εκπαίδευσης με τις επιχειρήσεις και την αγορά εργασίας
• στο θεσμικό πλαίσιο της συνέργειας της επαγγελματικής εκπαίδευσης και του δημοσίου τομέα, με τους ιδιωτικούς φορείς εκπαίδευσης και κατάρτισης
• στη συνεργασία με τους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης και της τοπικής αυτοδιοίκησης
• στις διαδικασίες σχεδιασμού και εφαρμογής αξιολόγησης των πολιτικών ένταξης των εκπαιδευόμενων στην αγορά εργασίας.
Στο εισαγωγικό σημείωμα με τίτλο «Η μεταρρύθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, της Διά Βίου Μάθησης και των πολιτικών Νεολαίας στην Ελλάδα» αναφέρονται τα εξής:
Στο πεδίο της Διά Βίου Μάθησης (Δ.Β.Μ.) κρίνεται απαραίτητη η ανάδειξή της ως εθνικής πολιτικής προτεραιότητας, καθώς είναι σαφής η ισχυρή σύνδεσή της με την απασχόληση, την οικονομική ευημερία και την πλήρη συμμετοχή του ατόμου στην κοινωνία. Ειδικά στη συγκυρία της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, η Δ.Β.Μ. αποτελεί κρίσιμο παράγοντα ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής.
Επισημαίνεται ότι η Δ.Β.Μ. αφορά όλες τις μορφές μαθησιακών δραστηριοτήτων στη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου, που αποσκοπούν στην απόκτηση ή την ανάπτυξη γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων, οι οποίες συμβάλλουν στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας, στην επαγγελματική ένταξη και εξέλιξη του ατόμου, στην κοινωνική συνοχή, στην ανάπτυξη της ικανότητας ενεργού συμμετοχής στα κοινά και στην κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη. Περιλαμβάνει την τυπική εκπαίδευση, τη μη τυπική και την άτυπη μάθηση.
Η Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ενηλίκων (Ε.Κ.Ε.) αποτελεί το τμήμα της Δ.Β.Μ. που αφορά στην οργανωμένη, τυπική ή μη τυπική μάθηση που προσφέρεται σε ενηλίκους. Επί σειρά ετών στη Δ.Β.Μ. παρατηρήθηκαν αποσπασματικές ρυθμίσεις, αποστασιοποίηση από την τυπική Ε.Ε.Κ., επικαλύψεις, στρεβλώσεις στο περιεχόμενο μάθησης, απουσία πιστοποιημένων προγραμμάτων μάθησης, αναντιστοιχία μεταξύ των αναγκών της αγοράς εργασίας και των προγραμμάτων κατάρτισης αλλά και αξιοποίηση χρηματοδοτικών πόρων χωρίς την απαιτούμενη μέτρηση της αποτελεσματικότητας. Για την αποκατάσταση του κύρους της Δ.Β.Μ. απαιτείται μια νέα στρατηγική με ενίσχυση της ποιότητας, ανίχνευση πραγματικών αναγκών των ωφελούμενων, ευελιξία, εξωστρέφεια, περισσότερες ευκαιρίες, εστίαση σε σύγχρονες δεξιότητες και σχήματα συντονισμού επιμέρους πολιτικών.
Παρά ταύτα δεν θα πρέπει να αποτυπωθεί η λανθασμένη εντύπωση ότι οι υπαρκτές αδυναμίες και καθυστερήσεις της Ε.Ε.Κ. αποτελούν μόνο εκπαιδευτικό και καθόλου οικονομικό, εργασιακό, κοινωνικό και πολιτικό θέμα και ταυτοχρόνως ότι η Ε.Ε.Κ. στην Ελλάδα μπορεί να γνωρίσει μια σημαντική και διαρκή αναβάθμιση και ανάπτυξη αποκλειστικά και μόνο με εκπαιδευτικές παρεμβάσεις και «μεταρρυθμίσεις».
Αντιθέτως, θα πρέπει να αναθεωρηθεί η υφέρπουσα παραδοχή ότι, στην Ελλάδα το βασικό πρόβλημα είναι οι «προβληματικές» εκροές από το εκπαιδευτικό σύστημα στην αγορά εργασίας, καθώς είναι απλουστευτική. Συμπερασματικά, θεωρούμε ότι στη σύνθετη «εξίσωση» της αναβάθμισης της Ε.Ε.Κ., της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης των ανέργων και των εργαζομένων και γενικότερα της εκπαίδευσης και κατάρτισης των ενηλίκων, όσο υπάρχει ανάγκη δραστικής ποιοτικής («εσωτερικής») βελτίωσης των «εισροών», διαδικασιών και αποτελεσμάτων της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, άλλο τόσο χρειάζεται μια ουσιαστική («εξωτερική») στήριξη της Ε.Ε.Κ.. & Δ.Β.Μ. από τη μεριά των επιχειρήσεων και των θεσμών της αγοράς εργασίας (συμπεριλαμβανομένου του κράτους) με μέτρα όπως αναβάθμιση επαγγελματικών δικαιωμάτων, αδειοδοτήσεις επαγγελμάτων, κατάλληλα πλαίσια, συνθήκες και αμοιβές εργασίας, κινητροδότηση για συνεχή μάθηση και ανάπτυξη των εργαζομένων, παροχή ευκαιριών κατάρτισης στην εργασία, δημιουργία σύγχρονων εργαστηρίων πρακτικής άσκησης, συνεχής επιμόρφωση του δυναμικού των εκπαιδευτικών / εκπαιδευτών κοκ.
Στις δε πολιτικές για τη Νεολαία είναι επιτακτική ανάγκη να υπάρχει ειδική στρατηγική με βάση τις σύγχρονες ανάγκες και τα ενδιαφέροντα των νέων, τα διεθνή και ευρωπαϊκά δεδομένα, καθώς οι νέοι αντιπροσωπεύουν έναν δυνητικό καταλύτη εξελίξεων μέσω των γνώσεων και των δυνατοτήτων τους. Απαιτείται σχεδιασμός για να προσφέρονται ευκαιρίες στους νέους ώστε να γίνουν πρωταθλητές των δικαιωμάτων τους και να συμμετέχουν ενεργά στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων. Επισημαίνεται ότι η παροχή εκπαίδευσης είναι υποχρέωση του κράτους και σύμφωνα με το Σύνταγμα οφείλει να συμβάλει στη διάπλαση ελεύθερων και υπεύθυνων πολιτών.
Οι πολιτικές για τους νέους διαπερνούν το εκπαιδευτικό σύστημα, καθώς οι νέοι πρέπει να μπορούν να αποκτούν τις γνώσεις, τις δεξιότητες και τα προσόντα που είναι απαραίτητα για την ένταξή τους στην κοινωνία και την αγορά εργασίας, την προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη και την οικονομική τους αυτονομία. Αυτές οι πολιτικές μπορούν να ενσωματωθούν στις αναφερόμενες μεταρρυθμίσεις για την Ε.Ε.Κ & Δ.Β.Μ., αλλά η στρατηγική για τη Νεολαία οφείλει να εκτείνεται και σε άλλα πεδία, στη βάση συντονισμένης προσπάθειας για διατομεακή προσέγγιση όλων των σοβαρών θεμάτων που επηρεάζουν τη ζωή των νέων και αναδεικνύουν τις νέες προκλήσεις της εποχής, προκλήσεις που αναφέρονται στον ψηφιακό μετασχηματισμό και αφορούν πολιτικές που βοηθούν τους νέους να ενταχθούν ενεργά στην ψηφιακή εποχή, η οποία απαιτεί υψηλά προσόντα και δεξιότητες.
Η επένδυση στη Νεολαία πρέπει να υπηρετεί και μορφωτικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αξίες χωρίς αποκλεισμούς για την ενδυνάμωση και τη διαμόρφωση μιας ενεργής Νεολαίας, με συνείδηση της ταυτότητάς της. Υπό αυτό το πρίσμα, η Εθνική Στρατηγική στον τομέα της Νεολαίας θα πρέπει να θέτει τους νέους στο επίκεντρο της πολιτικής, με την πεποίθηση ότι οι πολιτικές και οι πρωτοβουλίες για τη Νεολαία μπορούν να είναι αποτελεσματικές, μόνο με την προϋπόθεση της συμμετοχής των ίδιων των νέων στις διαδικασίες λήψης των αποφάσεων.
Με αυτή τη σύνοψη και στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του ν. 4763/2020 γίνεται κατανοητή και η ειδική ρύθμιση (παρ. 6 του άρθρου 5) για σύνταξη Στρατηγικού Σχεδίου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, Κατάρτιση και Διά Βίου Μάθηση σε επίπεδο τριετίας λόγω της δυναμικότητας των επιμέρους πεδίων. Το Στρατηγικό Σχέδιο συντάσσεται, με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης για την Ε.Ε.Κ. & Δ.Β.Μ. της Γενικής Γραμματείας Ε.Ε.Κ.Δ.Β.Μ. & Ν., από το Κεντρικό Συμβούλιο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση, (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.) που αποτελεί το κομβικό όργανο διακυβέρνησης της χώρας και υποβάλλεται στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Η ανάδειξη του κρίσιμου ρόλου του Κ.Σ.Ε.Ε.Κ. για τα θέματα του Στρατηγικού Σχεδίου περιγράφεται στην αποστολή του, η οποία περιλαμβάνει: «την υποβολή προτάσεων και εισηγήσεων προς τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων για τον σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής σε θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, στο πλαίσιο ιδίως της προώθησης της γνώσης, της βιώσιμης ανάπτυξης, της αξιοποίησης των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και την απασχόληση». Επίσης από τη σύνθεση του Κ.Σ.Ε.Ε.Κ. προκύπτει ότι αποτελεί το μοναδικό όργανο διακυβέρνησης στο οποίο μετέχουν όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για τα θέματα Ε.Ε.Κ. & Δ.Β.Μ. στη χώρα. Το Στρατηγικό Σχέδιο υποβάλλεται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων στον Πρόεδρο της Βουλής και εισάγεται προς συζήτηση στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής.
Η αναφερόμενη ρύθμιση έχει άμεση συνάφεια και με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να εκπονήσουν τα κράτη-μέλη ένα Εθνικό Σχέδιο Εφαρμογής/National Implementation Plan (NIP) για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση το οποίο θα καταρτιστεί σύμφωνα με τις προτεραιότητες και τους στόχους της Σύστασης για την Επαγγελματική Κατάρτιση και της Διακήρυξης του Osnabruck καλύπτοντας το χρονικό διάστημα έως το 2030, με προθεσμία υποβολής την 31 Μαΐου 2022. Η συγκεκριμένη πρόταση συμφωνήθηκε από τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Eπαγγελματική Kατάρτιση (ACVT) στη συνεδρίαση που διεξήχθη στις 08-09/06/2021 και το Ευρωπαϊκό Κέντρο για την Ανάπτυξη της Επαγγελματικής Κατάρτισης (CEDEFOP) ανέλαβε να υποστηρίξει τη Σύσταση του Συμβουλίου παρέχοντας κατευθυντήριες γραμμές και πρότυπο συμπλήρωσης στους Γενικούς Διευθυντές για την Επαγγελματική Κατάρτιση (DGVT).
Επειδή η Ελλάδα, όπως και οι περισσότερες χώρες διαθέτει πλέον εθνική δομή – Όργανο διακυβέρνησης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.) για την ανάπτυξη και την παρακολούθηση των διαδικασιών εθνικής πολιτικής τους σε θέματα Ε.Ε.Κ., Δ.Β.Μ., το παρόν Στρατηγικό Σχέδιο θα αποτελέσει και βάση αναφοράς για το Εθνικό Σχέδιο Εφαρμογής για τις αναφερόμενες ευρωπαϊκές πολιτικές.
Πηγή: alfavita.gr