Ανεξάρτητα από την ηλικία και την εμπειρία μας, τέτοια εποχή όλοι (σχεδόν) πέφτουμε στην ίδια παγίδα: θέτουμε στόχους οι οποίοι είναι μη πραγματοποιήσιμοι κάτι που μέσα μας, το ξέρουμε πολύ καλά. Ποιες είναι αυτές οι προσδοκίες που κάνουν την εμφάνισή τους κάθε εβδομάδα προτού αρχίσουν τα γραπτά;
«Θα καλλιεργήσω την αγάπη για μάθηση!»
Κατά τη διάρκεια της φοιτητικής μας ζωής, σχεδόν όλοι περιμένουμε εκείνη την στιγμή που θα νιώσουμε ξαφνικά μία ακατανίκητη επιθυμία για μάθηση και δεν θα τη βλέπουμε πια σαν μία αναγκαστική διαδικασία, σαν μία αγγαρεία, αλλά σαν μία διαδικασία που την κάνουμε με αγάπη. Κι αυτή η στιγμή δεν είναι άλλη από την περίοδο πριν την εξεταστική. Πολλές φορές όμως το πάθος, που προσπαθούμε να μας προκαλέσουμε, για το αντικείμενο που έχουμε να μελετήσουμε μπορεί να μας οδηγήσει στην εξουθένωση κι όχι στον αρχικό μας στόχο. Καταπιέζουμε τον εαυτό μας να αγαπήσει αυτό που κάνει, ξεχνάμε να φάμε, να πιούμε ή ακόμα και να αναπνεύσουμε, γιατί έτσι πιστεύουμε πως θα μείνουμε προσηλωμένοι και συγκεντρωμένοι. Από πότε όμως η υπερβολή έχει θετικές επιπτώσεις; Η ξαφνική έντονη μελέτη μπορεί να οδηγήσει σε εντελώς αντίθετα αποτελέσματα, να αφαιρέσει το πραγματικό νόημα της μάθησης κι η επανάληψη για την εξεταστική να φαίνεται και πάλι σαν αγγαρεία.
Πώς να το ξεπεράσεις: Είναι λάθος να περιμένεις πως η αγάπη κι ο ενθουσιασμός για το μάθημα που μελετάς θα σε βοηθήσουν να συμπληρώσεις τις ώρες που χρειάζεσαι για να αναπτύξεις τις δεξιότητες, την κατανόηση και τις γνώσεις που χρειάζονται για να επιτύχεις στις εξετάσεις. Δυστυχώς, ο μόνος τρόπος για να τα καταφέρεις είναι η σκληρή δουλειά. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα πως δεν θα υπάρχουν φορές που θα απολαμβάνεις τη μελέτη. Ωστόσο, είναι πολύ φυσιολογικό να μη λατρεύεις την προοπτική της αποστήθισης και τις αίθουσες των εξετάσεων.
«Θα κατανοήσω τα πάντα!»
Ακόμα κι αν δεν τρέφουμε μεγάλη αγάπη για τα μαθήματα που έχουμε να μελετήσουμε, προσδοκούμε τουλάχιστον να τα κατανοήσουμε στον δρόμο προς τις εξετάσεις. Μπορεί όλη τη χρόνια να δώσαμε τη δέουσα προσοχή, να ολοκληρώσαμε και να παραδώσαμε τις εργασίες μας, να συμμετείχαμε κάποιες φορές στο αμφιθέατρο απαντώντας σε ερωτήσεις καθηγητών, παρόλα αυτά συνεχίζουμε να πιάνουμε τον εαυτό μας να κοιτάζει μπερδεμένος τα συγγράμματα και τις σημειώσεις που έχουμε μπροστά μας.
Πώς να το ξεπεράσεις: Βάλε προτεραιότητες στη μελέτη σου. Μπορεί να φαίνεται δελεαστικό να καλύπτεις συνέχεια θέματα που κατανοείς, αφού σε κάνει να αισθάνεσαι καλά και σίγουρος/η, όμως θα ήταν προτιμότερο και καλύτερο για εσένα να επενδύσεις τον χρόνο σου στα σημεία που σε δυσκολεύουν. Επένδυσε χρόνο στο να βρεις αξιόπιστες πηγές με επιπρόσθετο υλικό για τις στιγμές που νιώθεις πως είναι δύσκολο έως απίθανο να κατανοήσεις αυτό που διαβάζεις. Μπορείς να ανατρέξεις σε σημειώσεις που υπάρχουν στο Διαδίκτυο, σε σχετικές ιστοσελίδες ή ακόμα και να ζητήσεις βοήθεια είτε στο group της σχολής σου είτε από τους καθηγητές σου. Επιπλέον, το να μελετάς με φίλους ή συμφοιτητές μπορεί να σε βοηθήσει αρκετά. Προσπαθώντας να εξηγήσεις ένα κεφάλαιο σε κάποιον συμφοιτητή σου, αποτελεί σίγουρα μία πρόκληση για τον εαυτό σου κι ένας πολύ καλός τρόπος να τσεκάρεις τις γνώσεις σου και να κατανοήσεις ακόμα καλύτερα το συγκεκριμένο θέμα. Ακόμα, υπάρχουν φορές που οι φίλοι σου έχουν μία διαφορετική αντίληψη των πραγμάτων, επομένως διαβάζοντας μαζί και συζητώντας θέματα σχετικά με την ύλη, μπορεί να σε βγάλει από τη δύσκολη θέση και να σε βοηθήσει να κατανοήσεις κάτι που τόσο καιρό αδυνατούσες.
«Θα φτιάξω το τέλειο πρόγραμμα μελέτης!»
Είναι ουτοπικό να προσπαθούμε να φτιάξουμε το τέλειο πρόγραμμα μελέτης, καθώς πλησιάζουν οι μέρες της εξεταστικής. Συχνά πέφτουμε στην παγίδα να σπαταλάμε αρκετές ώρες ώστε να διαμορφώσουμε ένα λεπτομερές πρόγραμμα επανάληψης, με πολλά χρώματα, φωσφοριζέ υπογράμμιση, σημειώσεις, υποσημειώσεις, που θα προσδιορίζει τι θα κάνουμε ακόμα και για κάθε λεπτό της ημέρας.
Πώς να το ξεπεράσεις: Το καλύτερο πρόγραμμα μελέτης είναι αυτό που σχετίζεται άμεσα με την ευελιξία. Βεβαιώσου πως δεν το παρακάνεις με τη μελέτη των πρώτων μαθημάτων, κάτι που μπορεί να λειτουργήσει εις βάρος των τελευταίων, καθώς επίσης πρέπει να είσαι έτοιμος/η να προσαρμόζεις συνέχεια το πρόγραμμα σου κατά τη διάρκεια της εξεταστικής ανάλογα με το αν δουλεύεις περισσότερο ή λιγότερο γρήγορα απ' όσο υπολόγιζες. Το καλύτερο πρόγραμμα μελέτης δεν είναι αυτό που θα σε κάνει να πάρεις το πρώτο βραβείο για την παρουσίαση, αλλά αυτό που θα σε κάνει να νιώθεις σιγουριά κι αυτοπεποίθηση πως έχεις κατανοήσει όλα όσα χρειάζεται και πως είσαι επαρκώς προετοιμασμένος/η προτού περάσεις το κατώφλι του αμφιθέατρου για να γράψεις.
«Θα αρχίσω τη μελέτη πολύ καιρό πριν την εξεταστική!»
Σκέφτεσαι πως δεν υπάρχει λόγος να αφήσεις την επανάληψη για τελευταία στιγμή και να βιάζεσαι πάλι για να βγάλεις την ύλη. Μέχρι εδώ, καλώς. Η σκέψη σου έχει μία λογική. Αρχίζεις λοιπόν τη μελέτη περίπου ένα με δύο μήνες πριν τις εξετάσεις και το πας αργά και σταθερά. Αργά σίγουρα, σταθερά ...όχι και τόσο. Έχεις τόσο χρόνο μπροστά σου που συνεχώς επαναπαύεσαι πως δεν τρέχει κάτι αν χάσεις κάποιες μέρες από το διάβασμα σου. Και ξαφνικά συνειδητοποιείς πως έχεις ξεμείνει από χρόνο κι έχεις τόση ύλη ακόμα για να βγάλεις.
Πώς να το ξεπεράσεις: Είναι κάπως καθησυχαστικό να γνωρίζεις ότι πολλοί φοιτητές έχουν βρεθεί σε μία παρόμοια κατάσταση κι όχι μόνο για μία φορά. Προσπάθησε να θέσεις προσεκτικά τις προτεραιότητες σου και να εκμεταλλευτείς με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον χρόνο που έχεις στη διάθεσή σου. Ποτέ δεν είναι αργά για να ξεκινήσεις!
«Η σκληρή δουλειά θα με αποζημιώσει, αφού θα με γεμίσει με σιγουριά κι αυτοπεποίθηση την ώρα των εξετάσεων!»
Από την στιγμή που πετύχαμε τον στόχο μας να κάνουμε μία ποιοτική επανάληψη και σοβαρή προετοιμασία για την εξεταστική, νιώθουμε πως αποπνέουμε μία ήρεμη δύναμη κι εμπιστοσύνη και πως είμαστε πια έτοιμοι. Αυτοπεποίθηση, σιγουριά, άνεση είναι πράγματα που αναβλύζουν από μέσα μας - κι αλίμονο σε όποιον δεν τα βλέπει. Είναι όμως έτσι; Ακόμα κι οι πιο καλά προετοιμασμένοι φοιτητές νιώθουν την καρδιά τους να φτερουγίζει όταν εισέρχονται στο αμφιθέατρο που θα εξεταστούν.
Πώς να το ξεπεράσεις: Βρες τρόπους που βοηθούν το σώμα σου να χαλαρώσει και να ηρεμήσει, όπως ασκήσεις αναπνοής και διαλογισμού.
«Θα φροντίζω τη σωματική μου υγεία!»
Όλοι ξέρουμε πως οι πιθανότητες να επιτύχουμε στην εξεταστική είναι μεγαλύτερες όταν κοιμόμαστε σωστά, ακολουθούμε μία ισορροπημένη διατροφή κι ένα πρόγραμμα άσκησης. Κι η αλήθεια είναι πως κάθε φορά υποσχόμαστε στον εαυτό μας που θα τηρήσουμε τους κανόνες για υγιεινή ζωή. Στην πραγματικότητα όμως, κατά την περίοδο της εξεταστικής, καταλήγουμε να κάνουμε εντελώς αντίθετα πράγματα, καταναλώνοντας ποσότητες έτοιμου και γρήγορου φαγητού ακα junk food ακα σουβλάκια, πίτσες, κρέπες και δεν μπορούμε να θυμηθούμε πότε ήταν η τελευταία φορά που βγήκαμε έξω για να κάνουμε έστω ένα περπάτημα ή κοιμηθήκαμε για περισσότερες από 5 ώρες.
Πώς να το ξεπεράσεις: Προσπάθησε να είσαι πιο φιλικός/η και καλός/η με τον εαυτό σου. Όρισε ένα πρόγραμμα ύπνου και προσπάθησε να μείνεις σταθερός/ή σε αυτό. Η συγκεκριμένη ρουτίνα ύπνου θα σου εξασφαλίσει περισσότερες ώρες ποιοτικής ξεκούρασης και θα σε βοηθήσει να κάνεις μία πιο σωστή μελέτη, αλλά και να διατηρείται το μυαλό σου για αρκετές ώρες καθαρό και συγκεντρωμένο. Αντί για junk food, προτίμησε να φτιάξεις κάποια υγιεινά snacks, τα οποία θα είναι διαθέσιμα ανά πάσα στιγμή νιώσεις πως πεινάς και όρισε στο πρόγραμμα μελέτης σου κάποια διαλείμματα για να χαλαρώνεις. Μία μικρή βόλτα στο τετράγωνο είναι ένας πολύ καλός τρόπος να εκγυμναστείς και παράλληλα, να αναζωογονηθείς.
«Θα αποτύχω παταγωδώς!»
Η εξεταστική τελείωσε και βρίσκεσαι στην αναμονή για τα αποτελέσματα. Έχεις μιλήσει με όλους τους υπόλοιπους για τις απαντήσεις που έδωσαν στα ίδια θέματα κι είσαι πεπεισμένος/η πως έχεις απαντήσει σχεδόν σε όλες τις ερωτήσεις λάθος. Είσαι βέβαιος/η πως έχεις αποτύχει και τρομάζεις και μόνο στην ιδέα να κοιτάξεις τα αποτελέσματα σου.
Πώς να το ξεπεράσεις: Σε γενικές γραμμές, ο συγκεκριμένος φόβος είναι ένας παράλογος κι αδικαιολόγητος φόβος. Αν έχεις κάνει μία σωστή προετοιμασία, είναι απίθανο να έχεις αποτύχει, τουλάχιστον όχι σε όλα τα μαθήματα. Αναλύοντας τις απαντήσεις που έχεις δώσει με όποιον συμφοιτητή συναντάς μπροστά σου δεν είναι και η καλύτερη ιδέα, αφού το μόνο που πετυχαίνεις είναι να αυξάνεις την αγωνία και το άγχος σου. Αφού τελειώσει η εξεταστική, απόλαυσε την ελευθερία σου και πάρε δυνάμεις για το εξάμηνο που βρίσκεται μπροστά σου. Και στην περίπτωση που υπάρχει σοβαρή πιθανότητα αποτυχίας, σκέψου ποια θα είναι τα επόμενα βήματα που πρέπει να κάνεις προτού βγουν τα αποτελέσματα. Έχοντας ένα σχέδιο δράσης να ακολουθήσεις, θα αισθανθείς λιγότερο αγχωμένος και πως η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο.
Όσα μαθήματα κι αν έχεις να δώσεις στην εξεταστική που έρχεται, εύχομαι καλή επιτυχία. Το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να δώσεις τον καλύτερο σου εαυτό!