«Τροχονόμος» των προτιμήσεων η αγορά εργασίας

               Είναι φανερό ότι η αγωνία της επαγγελματικής αποκατάστασης  μέσα σ΄ ένα περιβάλλον ολοένα και αυξανόμενης ανεργίας πρωτοστατεί στις επιλογές σπουδών των νέων. Όνειρα, επιθυμίες, κλίσεις, δίνουν γρήγορα τη θέση τους σε μια ρεαλιστική προσαρμογή στην οποία ο «μηχανοδηγός» είναι η κατάσταση στην αγορά εργασίας, δηλαδή η επαγγελματική προοπτική των σπουδών.

Βέβαια, τα τελευταία χρόνια, αργά αλλά σταθερά, είναι γνωστό ότι στους υποψήφιους και στις οικογένειές τους διαμορφώνεται μια πεποίθηση ότι σήμερα δεν υπάρχει κανένα πτυχίο που μπορεί να αναπαύεται στην βεβαιότητα ότι οδηγεί σε επαγγελματική αποκατάσταση. Παράλληλα η πεποίθηση ότι η δημόσια απασχόληση έχει κλείσει «πόρτες και παράθυρα» είναι συντριπτική. Δεύτερον έχει γίνει κατανοητό ότι καμιά πρόβλεψη δεν μπορεί να γίνει για την κατάσταση που θα βρίσκεται η αγορά εργασίας μετά από 5 ή 6 χρόνια όταν οι σημερινοί υποψήφιοι θα αναζητούν εργασία ως πτυχιούχοι. Η «χημεία» αυτών των πεποιθήσεων οδηγεί γρήγορα και σταθερά στη διαμόρφωση στάσεων από τη μεριά των υποψηφίων και βέβαια, η «στροφή» στις επιλογές σχολών λιπαίνεται σε αυτό το έδαφος.

Είναι κατανοητό ότι δεν χρειάζεται να ερμηνευτεί το φαινόμενο της επιλογής των αστυνομικών και στρατιωτικών  σχολών (δυο μέσα στην πρώτη εικοσάδα των προτιμήσεων) από τους υποψήφιους. Η είσοδος στις σχολές αυτές δεν αντιμετωπίζεται ως είσοδος σε τριτοβάθμιες σπουδές αλλά κατευθείαν ως είσοδος σε ένα επάγγελμα που συνοδεύεται από τη σιγουριά της μόνιμης θέσης και του μισθού.

            Παράλληλα σχολές που μέχρι και πριν λίγα χρόνια μάζευαν την αφρόκρεμα της πρώτης ζήτησης των υποψηφίων και ιδιαίτερα των αριστούχων, εξαιτίας της άμεσης πρόσβασης των πτυχιούχων σε μόνιμη και ασφαλή εργασία, έχασαν «οπαδούς» για τους ακριβώς αντίθετους λόγους. Κλασικό παράδειγμα τα τμήματα δασκάλων που από το 2004 και μέχρι και το 2011 άρχισαν να συγκεντρώνουν μεγάλο αριθμό πρώτων προτιμήσεων και από το 2007 βρέθηκαν στην κορφή της κούρσας της ζήτησης των υποψηφίων όλων των Επιστημονικών Πεδίων (τα Παιδαγωγικά Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, τόσο της Θεσσαλονίκης όσο και της Αθήνας από το 2007 έως και το 2009 είχαν τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις). Από το 2011 το  Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Θεσσαλονίκης πέφτει από την πρώτη στην τέταρτη θέση «τρώγοντας» τη σκόνη από τη Νομική και Ιατρική Αθήνας και τα επόμενα χρόνια συνέχισε η κατρακύλα.

            Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας αντανακλώνται σαφώς στις επιλογές των υποψηφίων. Παρ’ όλο που η συμπλήρωση του μηχανογραφικού δελτίου γίνεται μετά τη «διαμεσολάβηση» των βαθμολογιών των υποψηφίων που επηρεάζει σαφώς τις επιλογές τους, είναι φανερές οι διαφοροποιήσεις που γίνονται στο έδαφος της σύνδεσης εκπαίδευσης – επαγγελματικής αποκατάστασης.

ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΗ ΤΑ «ΑΛΟΓΑ ΚΟΥΡΣΑΣ» ΤΟ 2016

            Ιατρική και Νομική Αθήνας ήταν τα δυο Τμήματα που συγκέντρωσαν φέτος τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων των πανελλαδικών. Ακολουθούν πιο κάτω άλλα Τμήματα Αθηνών και Θεσσαλονίκης όπως το Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής, το Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΕΜΠ, η Ιατρική Θεσσαλονίκης.

            Στην πρώτη εικοσάδα συναντάμε και τα Τμήματα Ψυχολογίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, όπως και τις σχολές Ανθυποπυραγών, Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας, Επιστημών Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Αθηνών και Θεσσαλονίκης. Αρκετές ήταν και οι πρώτες προτιμήσεις της Σχολής Πλοιάρχων του Εμπορικού Ναυτικού, ενώ και το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών δηλώθηκε ως πρώτο από  851 υποψηφίους, 13 περισσότερους από το Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών.

            Η επιστροφή στις Νομικές Σχολές ακολουθεί μια παράδοση που θέλει τις Νομικές να σηκώνουν κεφάλι όταν δεν υπάρχει στο πεδίο τους άλλη σχολή που να υπόσχεται άμεση επαγγελματική αποκατάσταση. Κι αυτό παρόλο που στις ουρές της ανεργίας και της υποαπασχόλησης πτυχιούχων συνωστίζονται χιλιάδες πτυχιούχοι της Νομικής.

            Η επιλογή της Ιατρικής στηρίζεται και αυτή σε μια παράδοση για το κύρος και το γόητρο της παραπάνω σχολής που είναι σταθερά και έρχεται από το παρελθόν ακόμη κι αν σήμερα η πρόσβαση των Ιατρών στην αγορά εργασίας είναι προβληματική και τμήμα τους αναγκάζεται να καταφύγει στο εξωτερικό για ειδίκευση και εργασία.

            Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται οι είκοσι σχολές με τις περισσότερες πρώτες προτιμήσεις των υποψηφίων.