Εδώ και πάρα πολλά χρόνια οι απόφοιτοι κοινωνικών και πολιτικών σπουδών αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην επαγγελματική τους απασχόληση, αλλά παρ' όλα αυτά κάθε χρόνο χιλιάδες νέοι επιλέγουν αυτές τις σπουδές έχοντας γνώση των δυσκολιών που θα αντιμετωπίσουν.

Πολλοί είναι εκείνοι που «οπλίζονται» με μεταπτυχιακές σπουδές, οι οποίες συχνά αποτελούν το ισχυρότερο αντίδοτο στην ανεργία του κλάδου.

Τι είναι λοιπόν αυτό που οδηγεί τα νέα παιδιά σε αυτές τις σπουδές;

Την απάντηση τη δίνει το ίδιο το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου μεταξύ άλλων υπογραμμίζει: «Στις αρχές του 21ου αιώνα η ανθρώπινη κοινωνία γίνεται ολοένα και πιο πολύπλοκη, τα κοινωνικά προβλήματα οξύνονται, οι νέες τεχνολογίες επιλύουν αλλά και δημιουργούν νέα προβλήματα, η ανθρώπινη συμβίωση στην εποχή της πληροφορίας αλλά και της διακινδύνευσης αποτελεί σημαντικό πεδίο σπουδής, ανάλυσης και εφαρμογής των κοινωνικών επιστημών.

Ιδιαίτερα, η επιστήμη της Κοινωνιολογίας με το να σπουδάζει τον κοινωνικό μας εαυτό μέσα στον «νέο θαυμαστό κόσμο» μας επαγγέλλεται αυτογνωσία και μας εξοπλίζει με εφόδια για να κατανοούμε τις ραγδαίες κοινωνικές αλλαγές και για να μπορέσουμε αν το θελήσουμε να παρέμβουμε ως επιστήμονες και ως πολίτες για να βελτιώσουμε την κοινωνία».

Παρ' όλα αυτά τα τελευταία χρόνια οι κοινωνικές σπουδές δοκιμάζονται μαζί με την κοινωνία από τη λαίλαπα των οικονομικών κρίσεων αλλά και από την κυριαρχία της τεχνολογίας. Οι κοινωνικές σπουδές δεν φαντάζουν πλέον μοντέρνες, ούτε και προσοδοφόρες, όπως γινόταν στη δεκαετία του '80 για παράδειγμα, όπου κυρίως τα τμήματα του Παντείου Πανεπιστημίου είχαν πραγματικά την τιμητική τους, ενώ οι απόφοιτοι κατά κύριο λόγο έβρισκαν απασχόληση στον δημόσιο τομέα.

Σήμερα η εικόνα έχει αλλάξει δραματικά τόσο για τον δημόσιο τομέα όσο και για τον ιδιωτικό, ο οποίος δεν δείχνει σχεδόν κανένα ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη επιστήμη.

Πόλος έλξης τα Π.Μ.Σ.

Πολλοί επιλέγουν τμήματα έχοντας στο μυαλό τους ορισμένα μεταπτυχιακά προγράμματα, τα οποία θα ήθελαν να ακολουθήσουν, όπως για παράδειγμα η Εγκληματολογία ή οι Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές. Για παράδειγμα, στο Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (ΔΕΣ) του Παντείου Πανεπιστημίου λειτουργεί από το 1994 Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) στα γνωστικά αντικείμενα των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών.

Το πρόγραμμα είναι διετούς διάρκειας και οδηγεί στην απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης στις Διεθνείς και Ευρωπαϊκές Σπουδές, σε μία από τις παρακάτω ειδικεύσεις: Διεθνές Δίκαιο και Διπλωματικές Σπουδές. Διεθνείς Σχέσεις και Στρατηγικές Σπουδές. Διεθνές Οικονομικό, Χρηματοοικονομικό και Τραπεζικό Δίκαιο. Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική (Πρόγραμμα Jean Monnet). Περιβαλλοντική Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη (Πρόγραμμα Jean Monnet). Διεθνής Πολιτική Οικονομία.

Επίσης, στο Τμήμα Κοινωνιολογίας της Αθήνας λειτουργεί το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η Αντιμετώπισή της», από το ακαδημαϊκό έτος 2003-2004. Αποτελεί μετεξέλιξη του άτυπου Μεταπτυχιακού Σεμιναρίου Εγκληματολογικών Σπουδών που λειτούργησε με απόφαση της Συγκλήτου στον Τομέα Εγκληματολογίας από το 1984.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι νέοι που θέλουν να σπουδάσουν στα τμήματα Κοινωνιολογίας της χώρας θα πρέπει να ξέρουν ότι τα κλασικά τμήματα κοινωνικών σπουδών έχουν κυρία στέγη το Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Από τα 7, λοιπόν, συνολικά τμήματα Κοινωνιολογίας, τα 3 ανήκουν στο Πάντειο (Κοινωνιολογίας, Κοινωνικής Πολιτικής, Κοινωνικής Ανθρωπολογίας).

Λειτουργούν, επίσης, 2 τμήματα στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Κοινωνιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας, στη Μυτιλήνη και τα δύο), 1 στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (Κοινωνιολογίας Ρεθύμνου) και 1 στο Δημοκρίτειο Θράκης (Κοινωνικής Διοίκησης Κομοτηνής).

Δημοφιλέστερο όλων το Τμήμα Κοινωνιολογίας του Παντείου. Κοινός στόχος και των 7 τμημάτων κοινωνικών σπουδών στη χώρα μας είναι η μελέτη των διαρκώς εξελισσόμενων κοινωνικοπολιτικών φαινομένων, ώστε να καλλιεργηθούν εκείνες οι επιλογές που θα βοηθήσουν ποικιλοτρόπως τον άνθρωπο στην καθημερινή ζωή του.

Μπορούμε να δούμε αναλυτικά τη στόχευση κάθε τμήματος και να εξετάσουμε λεπτομερέστερα τις επαγγελματικές προοπτικές των πτυχιούχων.

ΤΟ «ΠΡΟΦΙΛ» ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ
Οι σπουδές και οι επαγγελματικές προοπτικές

Τα Τμήματα Κοινωνιολογίας στοχεύουν στη συστηματική μελέτη της κοινωνίας, των κοινωνικών θεσμών και των δομών της. Μελετούν τη διαδικασία συγκρότησης και μεταβολής της δομής της ανθρώπινης κοινωνίας. Εστιάζουν επίσης στην κατανόηση της κοινωνικής συμπεριφοράς, ενώ διερευνούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σημερινός άνθρωπος ως μέλος ενός κοινωνικού περιβάλλοντος. Τα Τμήματα Κοινωνιολογίας καλλιεργούν επίσης τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη διερεύνηση των κοινωνικών φαινομένων. Στο παραπάνω πλαίσιο εκπαιδεύονται κοινωνιολόγοι, επιστήμονες ικανοί να επεξεργάζονται συστηματικά τόσο τις επιστημονικές όσο και τις τρέχουσες αντιλήψεις για τα κοινωνικά προβλήματα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν ως επαγγελματίες. Το πρόγραμμα σπουδών διαρκεί 8 εξάμηνα, ενώ τα μαθήματα των Τμημάτων Κοινωνιολογίας, με μικρές παραλλαγές, διακρίνονται σε υποχρεωτικά, υποχρεωτικά κατ' επιλογήν, ελεύθερης επιλογής. Οι φοιτητές μπορούν επίσης να παρακολουθήσουν σεμινάρια ή να εκπονήσουν πτυχιακή εργασία.

Εναλλακτικοί δρόμοι
Ποικίλοι εναλλακτικοί δρόμοι επαγγελματικής αποκατάστασης ανοίγονται για τους αποφοίτους των τμημάτων Κοινωνιολογίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η έρευνα είναι το «εργαλείο» του κοινωνιολόγου. Ερευνά τη συμπεριφορά, τις σχέσεις και τις αντιδράσεις αυτών των ομάδων, παρακολουθεί την εξέλιξη και την ανάπτυξή τους και αναλύει την επίδραση της ομάδας στα άτομα-μέλη. Συγκεντρώνει και αναλύει τα δεδομένα των ερευνών του για να παρουσιάσει τις γενικότερες τάσεις, τις μεταβολές και τα κοινωνικά προβλήματα (αστυφιλία, μετανάστευση, μειονοτικά προβλήματα κ.τ.λ.). Πρέπει να ενδιαφέρεται για τη συστηματική ανάλυση των κοινωνικών φαινομένων, να έχει παρατηρητικότητα, αναλυτική σκέψη, άνεση στις κοινωνικές σχέσεις.

Χρειάζεται υπομονή

Οι κοινωνιολόγοι όταν βγαίνουν στην αγορά εργασίας πρέπει να οπλίζονται με υπομονή και να είναι προετοιμασμένοι να εργαστούν σε οποιοδήποτε άλλο τομέα εκτός από αυτόν στον οποίο... σπούδασαν. Έρευνα για την απασχόληση των πτυχιούχων του Παντείου Πανεπιστημίου αποκαλύπτει ότι ένας στους πέντε πτυχιούχους κοινωνιολόγους είναι άνεργος, ενώ από όσους εργάζονται το 70% δήλωσαν ότι το επάγγελμά τους έχει από καμία έως ελάχιστη σχέση με τις σπουδές τους. Οι υποψήφιοι κοινωνιολόγοι μπορούν να απασχοληθούν σε πολλούς τομείς: από την κοινωνιολογία της παιδείας και της υγείας, μέχρι την αστική κοινωνιολογία και την κοινωνική ανθρωπολογία. Από την εκπαίδευση και την κατάρτιση μέχρι τη δημοσιογραφία Γενικά, οι κοινωνιολόγοι μπορούν να απασχοληθούν:

• Στις κεντρικές δημόσιες υπηρεσίες, στις περιφέρειες και στις νομαρχίες, σε τομείς κοινωνικής πολιτικής. Στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης.
• Σε τομείς εφαρμοσμένης κοινωνιολογίας (δημοσκοπήσεις, έρευνα διαφημίσεων).
• Ως καθηγητές μέσης εκπαίδευσης.
• Στο υπουργείο Δικαιοσύνης, σε σωφρονιστικά καταστήματα κ.τ.λ.
• Σε δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς (ΔEKO).
• Σε κέντρα και ινστιτούτα κοινωνικών ερευνών.
• Σε ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με προγράμματα κοινωνικής ανάπτυξης, κοινωνικής παρέμβασης, συμβουλευτικής, εφαρμογών κοινωνικής πολιτικής υγείας και πρόνοιας, ασφάλισης, στέγασης, με άλλα κοινωνικά προγράμματα, δημόσιες σχέσεις, διαφήμιση κ.τ.λ.

TMHMA KOINΩNIKHΣ ΠOΛITIKHΣ (ΠANTEIOY): Σκοπός του τμήματος είναι η κατάρτιση επιστημόνων στο γνωστικό αντικείμενο της Κοινωνικής Πολιτικής. Το τμήμα μελετά και αναλύει τις κοινωνικές δομές και τις τάσεις μετασχηματισμού της κοινωνίας και επιδιώκει να συμβάλει στον προγραμματισμό και την εφαρμογή της κοινωνικής πολιτικής σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Ο τομέας της κοινωνικής πολιτικής καλύπτει τα γνωστικά αντικείμενα της οικονομικής και της κοινωνικής ανάπτυξης και της (κρατικής ή μη) οργανωμένης συλλογικής παρέμβασης.

Δημόσιος και ιδιωτικός τομέας
Η πολύπλευρη μόρφωση των αποφοίτων του τμήματος διευρύνει τις επαγγελματικές δυνατότητες προσφέροντας ποικίλες εναλλακτικές λύσεις. Οι πτυχιούχοι μπορούν να απασχοληθούν σε οποιονδήποτε κλάδο του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα που απαιτεί επιστημονικά εφόδια για τη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας για θέματα κοινωνικής παρέμβασης. Γενικότερα, οι απόφοιτοι του τμήματος μπορούν να απασχοληθούν: Ως ερευνητές: Σε δημόσια ή ιδιωτικά κέντρα διεξαγωγής ερευνών. Σε μελετητικά γραφεία. Ως στελέχη: Σε δημόσιες υπηρεσίες και οργανισμούς κοινής ωφέλειας. Σε διοικητικές περιφέρειες, νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις και οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, με αρμοδιότητες σε θέματα κοινωνικής προστασίας και παρέμβασης (λ.χ. νοσοκομεία, ασφαλιστικούς οργανισμούς κ.τ.λ.). Σε ιδιωτικούς φορείς που ασχολούνται με την εκπόνηση, την εφαρμογή, την παρακολούθηση και την αξιολόγηση προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής, κοινωνικού σχεδιασμού, κοινωνικής ανάπτυξης κ.τ.λ. Ως διδάσκοντες: Σε δημόσια και ιδιωτικά γυμνάσια και λύκεια στον κλάδο των κοινωνιολόγων, σε IEK, KEK, εργαστήρια ελευθέρων σπουδών κ.τ.λ.

Κοινωνική Ανθρωπολογία

ΚOINΩNIKHΣ ANΘPΩΠOΛOΓIAΣ (ΠANTEIOY) KAI KOINΩNIKHΣ ANΘPΩΠOΛOΓIAΣ KAI IΣTOPIAΣ (AIΓAIOY)

Σκοπός των τμημάτων είναι η κατάρτιση επιστημόνων στα γνωστικά αντικείμενα της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας, της Κοινωνικής Γεωγραφίας και της Κοινωνικής Πολιτικής. Τα τμήματα μελετούν και αναλύουν τις κοινωνικές δομές και τις τάσεις μετασχηματισμού της κοινωνίας και επιδιώκουν να συμβάλουν στον προγραμματισμό και στην εφαρμογή της κοινωνικής πολιτικής σε εθνικό και τοπικό επίπεδο. Ανάμεσα στα επιστημονικά θέματα που καλύπτει ο τομέας της κοινωνικής ανθρωπολογίας είναι: Μεθοδολογία, έρευνα για την ιστορία των κοινωνικών θεωριών και κινημάτων. Κοινωνική Γεωγραφία (κατανομή πληθυσμού). Θεσμοί και κοινωνικές δομές. Διεπιστημονική μελέτη των διαδικασιών συγκρότησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι απόφοιτοι αντιμετωπίζουν, στην πλειονότητά τους, το φάσμα της ανεργίας, της ετεροαπασχόλησης και της υποαπασχόλησης. Γι' αυτό και είναι ουσιαστικά υποχρεωμένοι να προσπαθήσουν να αποκτήσουν εξειδικεύσεις και μεταπτυχιακά. Μπορούν να ακολουθήσουν οποιονδήποτε κλάδο του δημόσιου ή του ιδιωτικού τομέα και να απασχοληθούν σε σχεδόν ίδιες θέσεις με τους αποφοίτους του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής Παντείου, όπως αναφέρονται παραπάνω.

Κοινωνικής Διοίκησης Θράκης

Το Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης στην Κομοτηνή στοχεύει στην καλλιέργεια της κοινωνικής επιστήμης στους τομείς της κοινωνικής διοίκησης, της κοινωνικής πολιτικής και της κοινωνικής εργασίας μέσω της ακαδημαϊκής και της εφαρμοσμένης διδασκαλίας και έρευνας. Εκτός των άλλων επιδιώκει να καταρτίζει στελέχη διοίκησης ικανά να σχεδιάσουν προγράμματα κοινωνικής πολιτικής, συμβάλλοντας στη βελτίωση του επιπέδου των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών.

Επαγγελματικές προοπτικές
Οι απόφοιτοι μπορούν να εργαστούν ως διοικητικοί υπάλληλοι στον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα ή ως κοινωνικοί λειτουργοί, με σκοπό την πρόληψη ή την αντιμετώπιση ανθρώπινων αναγκών και κοινωνικών αναγκών. Ως στελέχη στη διοίκηση κοινωνικών υπηρεσιών, στους τομείς εργασίας κοινωνικής πρόνοιας, κοινωνικών ασφαλίσεων. Σε φορείς που εφαρμόζουν προγράμματα κοινωνικής πολιτικής σε θέματα προστασίας του παιδιού, του εφήβου, των υπερηλίκων και άλλων ευπαθών ή κοινωνικά αποκλεισμένων ατόμων. Στην προληπτική θεραπευτική εργασία και την εφαρμογή προγραμμάτων επανένταξης ατόμων σε κέντρα ψυχικής υγιεινής, νοσοκομεία, φυλακές, κέντρα αποτοξίνωσης ναρκομανών. Ως εκπαιδευτικοί των κοινωνικών λειτουργιών και όλων των εκπαιδευομένων στην κοινωνική εργασία. Σε εξειδικευμένους φορείς, για κατάρτιση και εφαρμογή ειδικών προγραμμάτων κοινωνικής πολιτικής.

ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ ΤΡΙΓΚΑ, ethnos.gr