της Κατερίνας Βαρδαβά

Τα παιδιά κατά την φοίτησή τους στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση, καλούνται να αποφασίσουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, σχετικά με την επαγγελματική τους πορεία, η οποία σε πολύ μεγάλο βαθμό καθορίζει την μετέπειτα ζωή τους. Πόσο εύκολο είναι αυτό για τα παιδιά από τη στιγμή που δεν λαμβάνουν αρκετά ερεθίσματα ώστε να ανακαλύψουν τι τα κινητοποιεί και τα εμπνέει; Τι συναισθήματα τους δημιουργεί μια τέτοια διαδικασία; Πώς νιώθουν; Και πόσο εύκολο είναι να επιλέξουν μία επαγγελματική κατεύθυνση και να είναι ευτυχισμένα, αν δεν δουν και δεν βιώσουν από κοντά τα διάφορα επαγγέλματα;

Ερωτήματα που με έχουν απασχολήσει πολύ έντονα στο παρελθόν – αρχικά σε προσωπικό και εν συνεχεία σε κοινωνικό επίπεδο- και που δύσκολα απαντώνται, εφόσον διαφορετικοί παράγοντες σε πολλαπλά πεδία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο ο καθένας και πρέπει να συνδυαστούν κατάλληλα. Όμως ας εξετάσουμε τα πράγματα με τη σειρά.

Επαγγελματικός προσανατολισμός

Όταν εφαρμόζεται σωστά, θεωρείται ένα εξαιρετικό εργαλείο για να κατανοήσει κάποιος τις κλίσεις του, τα ενδιαφέροντά του, τους τομείς που είναι δημιουργικός καθώς επίσης να έρθει σε επαφή με τον κόσμο της εργασίας. Ο συνδυασμός μεταξύ των ατομικών προτιμήσεων και πραγματικών συνθηκών, μπορούν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις για επιτυχημένη και δημιουργική επαγγελματική ζωή (Πηγή: ΙΕΠΑΣ – Ινστιτούτο Επαγγελματικού Προσανατολισμού & Σταδιοδρομίας). Παρόλα αυτά, ο επαγγελματικός προσανατολισμόςσήμερα στην Ελλάδα, δεν λειτουργεί με τέτοιο τρόπο ώστε να επωφελούνται τα παιδιά.Επιπλέον, ενώ υπάρχει πλήθος εργαλείων και φορέων επαγγελματικού προσανατολισμού, δεν υφίσταται η κατάλληλη ενημέρωση αλλά ούτε συγκεντρωμένη πληροφόρηση με απώτερο στόχο την σωστή επιλογή. Συνεπώς, οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά κουράζονται και τελικά ίσως αποκλίνουν από την παραπάνω διαδικασία.

Τα παιδιά και τα συναισθήματά τους

Τα περισσότερα παιδιά κάθε χρόνο, στην ηλικία των 14-17 ετών, ζουν με ένα καθημερινό άγχος ότι πρέπει να αποφασίσουν αυτό που θα ακολουθήσουν επαγγελματικά, ενώ παράλληλα προσπαθούν να ανταπεξέλθουν αξιοπρεπώς στο σχολείο και να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες των γύρω τους. Επηρεάζονται, όπως είναι φυσικό, από την οικογένειά τους, το σχολείο, τους φίλους, από το τι είναι κοινωνικά αποδεκτό. Προσπαθούν να ενημερωθούν και να φιλτράρουν την διαρρέουσα διαθέσιμη πληροφορία (Internet, ΜΜΕ) για να αποφασίσουν τι επιθυμούν να ακολουθήσουν επαγγελματικά. Συνεπώς, αν συνυπολογίσουμε τα στενά χρονικά περιθώρια, οι νέοι τελικά αποφασίζουν για το μέλλον τους, επηρεαζόμενοι από τον περίγυρό τους, δίχως να σκεφτούν καθαρά και δημιουργικά με σκοπό να αφουγκραστούν τα δικά τους ενδόμυχα θέλω που θα τους οδηγήσουν στην ευτυχία. Το σύνηθες αποτέλεσμα είναι ένα αίσθημα σύγχυσης, μπερδέματος και απογοήτευσης στα παιδιά.

Οι κοινωνικές, οικονομικές και γεωγραφικές συνθήκες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην επιλογή του επαγγελματικού μονοπατιού που ακολουθεί ο καθένας μας

Για παράδειγμα, τα ερεθίσματα για ένα παιδί που ζει στην πόλη και παρακολουθεί μαθήματα σε ιδιωτικό σχολείο είναι τελείως διαφορετικά σε σχέση με ένα παιδί που ζει σε μία απομακρυσμένη περιοχή με δύσκολη πρόσβαση σε πόλη ή επαφή με άλλους ανθρώπους. Επιπλέον, κάθε παιδί θεωρεί εντελώς διαφορετικά πράγματα ως δεδομένα λόγω των πολλών ή λίγων ερεθισμάτων που λαμβάνει. Τέλος, ακόμα και αν τα παιδιά βρίσκονται σε περιβάλλον όπου λαμβάνουν ουσιαστικά ερεθίσματα από το οικογενειακό – φιλικό – σχολικό περιβάλλον, αυτά δεν είναι επαρκή.Απουσιάζει η επιπλέον επαγγελματική συμβουλευτική από ανθρώπους εξειδικευμένους στον εκάστοτε χώρο, οι οποίοι κατέχουν και βιώνουν καθημερινά το αντικείμενο με το οποίο ασχολούνται, ώστε τα παιδιά να αποφασίσουν ολοκληρωμένα και να ανακαλύψουν τον εαυτό τους.

Έχετε σκεφτεί πως τα περισσότερα παιδιά μπορεί να μην ανακαλύψουν ποτέ την πραγματική τους κλίση – στοιχείο τους επειδή δεν τους δόθηκε η κατάλληλη ευκαιρία; Έχετε σκεφτεί πόσα ταλέντα μπορεί να χάνονται επειδή πολύ απλά δεν γνώρισαν ποτέ από κοντά το αντικείμενο για το οποίο είναι γεννημένοι να ακολουθήσουν σε αυτή τη ζωή; Τελικά πόσοι από εμάς ασχολούμαστε με αυτό που αγαπάμε πραγματικά; Και πόση έμφαση δίνουμε στην γνωριμία των παιδιών με επαγγέλματα σημαντικά για την χώρα μας και την ανάπτυξή της, όπως είναι ο τουρισμός, η ναυτιλία και η γεωργία;

Με αφορμή όλους τους παραπάνω προβληματισμούς και διάφορες προσωπικές αμφιταλαντεύσεις, δημιουργήθηκε μία έντονη επιθυμία και ταυτόχρονα σιγουριά ότι τα παιδιά μπορούν να βοηθηθούν με πρακτικό και ουσιαστικό τρόπο, να βρουν αυτό που τους γεμίζει και τους εμπνέει. Το αποτέλεσμα -παρόλο που δεν υπήρχε κάποιος επαγγελματικός συσχετισμός στο παρελθόν με την παιδεία και την εκπαίδευση – ήταν να γεννηθεί η εθελοντική δράση «Κάνω ό,τι με εμπνέει!».

Σύμφωνα με την πρωτοβουλία αυτή, παιδιά ηλικίας 14-16 ετών έχουν την δυνατότητα να παρακολουθήσουν εργαστήρια – επαγγέλματα που αφορούν διάφορες ειδικότητες επιστημόνων και επαγγελματιών και που στόχο έχουν τη δημιουργία ερεθισμάτων στα παιδιά για να ανακαλύψουν τις κλίσεις τους και να γνωρίσουν ενεργά και με διαδραστικό τρόπο, διάφορους επαγγελματικούς τομείς.

Κατά τη διάρκεια του πρώτου διημέρου, το οποίο διεξήχθη στις 28/2/15 & 1/3/15 με μεγάλη επιτυχία, χαρά και συγκίνηση, τα παιδιά παρακολούθησαν εργαστήρια όπως Ιατρική, Νομική, Οικονομικά, Μηχανολογία, Τεχνολογία, 3D Printing & Τεχνολογίες Διάδρασης, Μόδα & Τέχνη, Τουρισμό, Ναυτιλία, Γεωργία, Αθλητισμό, Φωτογραφία, Κινηματογράφο, Μουσική, Ζωγραφική & Φαντασία, Υποκριτική καθώς και ένα εργαστήριο Επαγγελματικού Προσανατολισμού.

Οι εισηγητές των παραπάνω εργαστήριων είναι άνθρωποι επιτυχημένοι και καταξιωμένοι στον εκάστοτε κλάδο, οι οποίοι μέσα από την μεγάλη αγάπη για τα παιδιά και το αστείρευτο πάθος τους για το επάγγελμά τους, προσφέρθηκαν εθελοντικά να μεταδώσουν τις πολύτιμες γνώσεις τους στα παιδιά, βοηθώντας τα να βρουν το δρόμο τους προς τη δημιουργία και την ευτυχία. Ο καθένας από τους εισηγητές αναφέρθηκε, με τον δικό του τρόπο, εις βάθος στο κάθε επάγγελμα (σπουδές, προοπτικές, καθημερινότητα, προσωπικές εμπειρίες κ.α.), ενώ δεν έλλειψαν οι διαδραστικές ασκήσεις.

Κάποια από τα παιδιά που συμμετείχαν στο πρώτο «Κάνω ό,τι με εμπνέει!», αναφέρουν ενδεικτικά σε ερωτηματολόγια αξιολόγησης τα εξής: «Μου λύθηκαν οι απορίες», «Μετάδοση γνώσης από ειδικούς», «Κατάλαβα τι θέλω να κάνω», «Ανακάλυψα επαγγέλματα που δεν είχα φανταστεί ποτέ», «Επέλεξα το επάγγελμά μου γνωρίζοντας και άλλα, όχι μόνο αυτό», «Οι εισηγητές είχαν εκπληκτική ικανότητα μεταδοτικότητας», «Κάθε δουλειά θέλει κόπο και μεράκι», «Οι εισηγητές μας προβλημάτισαν και μας είπαν πράγματα που δεν ξέραμε», «Ανακάλυψα ότι έχω κλίση στον τουρισμό», «Επέλεξα επάγγελμα που προηγουμένως δεν ήθελα, και κανείς δεν μου είχε μιλήσει για αυτό», «Απέκλεισα επαγγέλματα και επικεντρώθηκα σε άλλα», «Έμαθα πράγματα που δεν γνώριζα και ούτε καν φανταζόμουν», «Οι εισηγητές μου έδωσαν έμπνευση» ,»Σιγουρεύτηκα γι’ αυτό που θέλω να ακολουθήσω», «Έμαθα επαγγέλματα που δεν συναντώ στην καθημερινότητά μου», «Ανακάλυψα ότι κάποια επαγγέλματα ήταν πολύ πιο ενδιαφέροντα από ό,τι φανταζόμουν», «Συνειδητοποίησα ότι κάποια επαγγέλματα δεν θα μου άρεσε να τα σπούδαζα», «Ήθελα να δω κι άλλα επαγγέλματα από κοντά», «Πρέπει να γίνεται πιο συχνά για να μπορέσουν περισσότερα παιδιά να προσανατολιστούν», «Θα ήθελα να ξαναέρθω».

Επιπλέον, τα παιδιά αναφέρουν ότι ένιωσαν χαρά, αγάπη, ζωντάνια, ζεστασιά, φιλοξενία, ομαδικότητα, κοινωνικοποίηση, προβληματισμό, εντυπωσιασμό, θαυμασμό, τύχη που συμμετείχαν, μοναδικότητα, ωριμότητα, αποφασιστικότητα, αλληλεγγύη και ότι έκαναν καινούριους φίλους.

Διαβάζοντας τα παραπάνω ουσιαστικά σχόλια των παιδιών, συμπεραίνουμε ότι η εις βάθος γνωριμία τους με τα διάφορα επαγγέλματα μπορεί πραγματικά να δημιουργήσει ερεθίσματα και να αλλάξει ριζικά τις ζωές τους επιλέγοντας την επαγγελματική τους πορεία από μια διαφορετική και πιο ώριμη οπτική γωνία. Πόσο μάλλον αν η επαφή αυτή με τα επαγγέλματα συνδυαστεί με σωστό επαγγελματικό προσανατολισμό και κατάλληλη ενημέρωση.

Αν το «Κάνω ό,τι με εμπνέει» κατάφερε να αφυπνίσει μοναδικά συναισθήματα ανθρωπιάς και αγάπης στις αγνές ψυχές των παιδιών, φανταστείτε πόσα μπορούν να αλλάξουν στην κοινωνία μας και στον κόσμο, αν όλοι κάναμε στην ζωή μας αυτά που μας γεμίζουν και μας κινητοποιούν! Φανταστείτε πόσο πιο δημιουργικοί, αποδοτικοί, πλήρεις και ισορροπημένοι θα ήμαστε και πόσο διαφορετικό θα ήταν το βιοτικό και μορφωτικό επίπεδο της χώρας. Γιατί όλοι έχουμε τεράστιες δυνατότητες και κλίσεις που αξίζει να τις ανακαλύψουμε για να ζήσουμε πραγματικά εμπνευσμένοι και ευτυχισμένοι!

πηγή: 360pedia.gr