Η δημιουργικότητα είναι μια έννοια που διαφοροποιείται από τη νοημοσύνη (αν και σχετίζεται κάπως με αυτήν).

Πολλοί τη θεωρούν ως απαραίτητο συστατικό της χαρισματικότητας και του ταλέντου. Ωστόσο μπορεί κάποιος να έχει εκτελεστικό ταλέντο (π.χ. να καταβροχθίζει γνώσεις με ευκολία ή να εκτελεί καταπληκτικά ένα μουσικό κομμάτι) χωρίς να μπορεί απαραίτητα να δημιουργήσει κάτι δικό του.

Η δημιουργικότητα αφορά το να αφήνει κανείς ελεύθερη τη σκέψη του και να "ρουφάει" από το περιβάλλον και από το νου του ερεθίσματα, να τα συνδυάζει με μοναδικό τρόπο και να παράγει δημιουργήματα. Πώς είναι η ζωή του δημιουργικού λοιπόν ανθρώπου;

Ο δημιουργικός άνθρωπος ακούει συχνά από τους γύρω του φράσεις όπως:

    "πώς τα προλαβαίνεις όλα αυτά;"
    "πώς σου έρχονται οι ιδέες!"
    "πότε τα έκανες όλα αυτά;"
    "πού βρίσκεις χρόνο!"

Και συχνά ακολουθούν διαπιστώσεις τους που προκύπτουν από συγκρίσεις με τον εαυτό τους, όπως:

    "εμένα καθόλου δεν πιάνει το χέρι μου"
    "εγώ ούτε μια ευθεία γραμμή δεν μπορώ να τραβήξω"
    "πολύ τεμπέλα είμαι τελικά"
    "εγώ μόνο τηλεόραση ξέρω να βλέπω".

Στον δημιουργικό άνθρωπο αυτά δεν αποτελούν ιδιαίτερα κοπλιμέντα, αφού για τον ίδιο είναι στην ίδια του τη φύση να ασχολείται με πολλά διαφορετικά πράγματα και μάλιστα να δημιουργεί.

Δεν τίθεται θέμα αν θα μπορέσει ή όχι να ασχοληθεί με όλα αυτά που καταπιάνεται- "βγαίνει" αβίαστα, φυσικά, σαν τρόπος ζωής. Βέβαια δεν είναι και τόσο εύκολο να είσαι δημιουργικός.

Συχνά στα όρια της διάσπασης προσοχής, ο δημιουργικός άνθρωπος δυσκολεύεται να συγκεντρώσει την προσοχή του σε ένα πράγμα. Αν κάτι του τραβήξει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον, τότε θα καταφέρει να αφοσιωθεί. Γενικά όμως σαν άνθρωπος βρίσκει να ελκύεται από ένα σωρό διαφορετικά ερεθίσματα.

Η παρατηρητικότητα είναι αυξημένη και συχνά αποπροσανατολίζει την προσοχή του και υπερφορτώνει τις αισθήσεις και το νου.

Ο δημιουργικός άνθρωπος έχει μειωμένη λανθάνουσα αναστολή, δηλαδή δε φιλτράρει τα ερεθίσματα, ώστε να κρατάει τα απολύτως απαραίτητα, αλλά προσέχει πολύ περισσότερα ερεθίσματα από τον μέσο άνθρωπο. Επίσης διακατέχεται από μια φυσική περιέργεια, γεννά διαρκώς ερωτήματα, απλά ή σύνθετα.

Επίσης τα δημιουργικά άτομα χρησιμοποιούν τη λεγόμενη αποκλίνουσα σκέψη. Συχνά θα ακούσουν με θαυμασμό "πώς το σκέφτηκες πάλι αυτό!" ή "μεγάλη φαντασία έχεις!". Η συγκλίνουσα σκέψη μας βοηθά να νοηματοδοτήσουμε τον κόσμο, να οργανώνουμε τις ιδέες μας, να δημιουργήσουμε κανόνες.

Η αποκλίνουσα σκέψη είναι χαοτική, αμφισβητεί τους κανόνες και προσπαθεί να φτιάξει εξαιρέσεις. Παράγει πολλές λύσεις, σκέφτεται εναλλακτικά και ψάχνει πρωτότυπες ιδέες. Το δημιουργικό άτομο λοιπόν νιώθει άνετα με την αμφιβολία και τα ερωτηματικά.

Η δημιουργική ορμή δεν είναι κάτι που σε αφήνει να ησυχάσεις. Πρόκειται για μια ανησυχία θετική. Ο δημιουργικός άνθρωπος συχνά διέρχεται από διάφορους κύκλους.

Όπως συμβαίνει με τους μανιοκαταθλιπτικούς, έτσι και ο δημιουργικός άνθρωπος περνάει φάσεις κατά τις οποίες έχει μεγάλη διαύγεια, υψηλή ενέργεια, μεγάλη παραγωγικότητα, γεννάει ιδέες, αφοσιώνεται με τις ώρες στις ασχολίες του.

Αλλά υπάρχουν και οι φάσεις κούρασης, αμηχανίας, πεσμένης ενέργειας. Πρέπει να καταλάβει ότι χρειάζονται και αυτές οι φάσεις όμως και όχι να τις μισήσει.

Διότι σε αυτές τις φάσεις που τα πράγματα δεν πάνει ιδανικά, οι σκέψεις και οι ιδέες "ζυμώνονται" στο πίσω μέρος του μυαλού, στο υποσυνείδητο, θα λέγαμε, και δουλεύονται μέχρι να μπορέσουν να "κουμπώσουν" στην επόμενη φάση διαύγειας που θα έρθει η στιγμή "εύρηκα", η στιγμή που θα μπει πάλι στη δημιουργία. Χρονικά δεν μπορούμε να προσδιορίσουμε τη διάρκεια αυτών των κύκλων.

Μπορεί το στάδιο της επώασης (όπως έχει ονομαστεί από τη θεωρία Wallas) να κρατήσει ακόμα και πολύ καιρό, κατά το οποίο το άτομο θα έχει απομακρυνθεί από μια δραστηριότητα, μέχρι να έρθει η στιγμή της "γέννας".

Είναι εύκολο να είσαι δημιουργικός άνθρωπος; Και ναι και όχι. Είναι πραγματικά δύσκολο να βομβαρδίζεσαι αισθητηριακά και νοητικά από τόσο πολλές σκέψεις και ερεθίσματα, μπορεί να γίνει ιδιαίτερα κουραστικό.

Επίσης είναι πολύ δύσκολο να οργανώσεις το χρόνο σου και να είσαι συνεπής, τη στιγμή που σε καλούν πολλές μούσες ταυτόχρονα! Νιώθεις σαν μικρό παιδί που του έδωσαν πολλά παιχνίδια και δεν ξέρει ποιο να πρωτοανακαλύψει.

Από την άλλη όμως για τον δημιουργικό άνθρωπο αυτή η νοητική εγρήγορση είναι πραγματικά ικανοποιητική. Και φυσικά... τίποτα δε συγκρίνεται με την ολοκλήρωση ενός έργου- πρόκειται για μια αίσθηση αυτοπραγμάτωσης που μπορεί να παρομοιαστεί μόνο με θριαμβευτική ευτυχία!  

Πηγή: educpsychology.blogspot.gr