Ωστόσο, κάποιες φορές οι στόχοι αυτοί δεν επιτυγχάνονται, γιατί τα παιδιά δεν εισπράττουν, κατά την ανατροφή τους, θεμελιώδη στοιχεία που θα τα κάνουν πειθαρχημένους, ώριμους και ενεργούς ενήλικες.

Αγνοείτε ή υποτιμάτε τα συναισθήματα του παιδιού σας

Αν το παιδί εκφράζει λύπη, θυμό ή φόβο και εσείς το κοροϊδεύετε, το γελοιοποιείτε, το αγνοείτε ή το πειράζετε, τότε μειώνετε αυτό που νιώθει. Του λέτε, ουσιαστικά, ότι αυτό που νιώθει είναι λάθος. Όταν οι γονείς το κάνουν αυτό είναι σα να αναχαιτίζουν την αγάπη τους προς το παιδί και χάνουν την ευκαιρία να δεθούν μαζί του και να του δείξουν ότι το στηρίζουν άνευ όρων.

Ασυνεπείς κανόνες (ή έλλειψη κανόνων)

Κάνετε το παιδί φίλο σας

Ποτέ δεν πρέπει να μοιράζεστε όλα τα άγχη, τις ανησυχίες σας και τα προβλήματα της σχέσης σας με το παιδί σας, ούτε να ζητάτε τη συμβουλή του. Αν στο παιδί σας δείχνετε αβοήθητοι ή ηττημένοι, δεν θα μάθει ποτέ να σας σέβεται και θα σας φέρεται ως ίσους ή και κατώτερους, επειδή το χρησιμοποιήσατε για την «ψυχοθεραπεία» σας. Πρέπει να δείχνετε στα παιδιά σας ότι μπορείτε να αντιμετωπίσετε μόνοι σας τα προβλήματα και τις προκλήσεις σας, να διαχειριστείτε τη ζωή σας, με όλο το στρες που περιλαμβάνει, και τελικά να τα καταφέρετε. Να είστε αληθινοί, να έχετε τα δικά σας αισθήματα, αλλά να μην τα φορτώνετε στα παιδιά σας.

Μειώνετε τον άλλο γονιό του παιδιού

Αν δεν δείχνετε ποτέ τρυφερότητα και αγάπη στον σύντροφο / σύζυγό σας μπροστά στο παιδί, εκείνο δεν θα μπορέσει να δημιουργήσει ένα βαρόμετρο του τι σημαίνει αγάπη και πώς εκδηλώνεται. Αν μονίμως μειώνετε και ακυρώνετε τον σύντροφό σας, απειλώντας τον ότι θα τον χωρίσετε, δημιουργείτε μία χρόνια κατάσταση άγχους στο παιδί σας. Αν έχετε ήδη χωρίσει και παραμένετε ψυχροί, απόμακροι, γεμάτοι μνησικακία για εκείνον, κατηγορώντας τον και μιλώντας άσχημα για αυτόν, τότε μεταφέρετε, έστω υποσυνείδητα, στο παιδί το μήνυμα ότι ο πρώην σύζυγός σας φταίει που χωρίσατε, άρα εσείς είστε ο «καλός» γονιός. Με τον τρόπο αυτόν, όμως, αποξενώνετε το παιδί από τον άλλον γονιό.

Τιμωρείτε την ανεξαρτησία και τον αποχωρισμό

Όταν τιμωρεί ο γονιός το παιδί που μεγαλώνει, το κάνει να νιώθει ένοχο επειδή έχει φυσιολογικές, αναπτυξιακές ανάγκες και επιθυμίες. Αυτό συχνά του προκαλεί βαθιά ανασφάλεια, τάση για ανταρσία, δηκτικότητα και άλλες συμπεριφορές που δείχνουν ότι το παιδί δεν είναι ικανό να «ανθίσει» και να είναι ο εαυτός του, ως ανεξάρτητο άτομο.

Συμπεριφέρεστε στο παιδί σαν επέκταση του εαυτού σας

Αν, ως γονείς, συνδέετε την δική σας εικόνα και αυτο-αξία με την εμφάνιση του παιδιού σας, τη συμπεριφορά του, τις σχολικές του επιδόσεις και το πόσους φίλους έχει, το κάνετε να πιστεύει πως οι άνθρωποι το αγαπούν όχι γι’αυτό που είναι αλλά για το πόσο καλά αποδίδει και το πόσο καλούς σας κάνει να δείχνετε. Αυτό κάνει τα παιδιά να γίνονται άτομα που θέλουν μονίμως να ευχαριστούν τους άλλους, αντί για δυναμικούς και αυτόνομους χαρακτήρες, ενώ τους δημιουργεί μονίμως το άγχος να είναι καλοί σε όλα.

Ανακατεύεστε στις σχέσεις των παιδιών σας

Το να καθοδηγείτε κάθε κίνηση του παιδιού στις διαπροσωπικές του σχέσεις -από τους φίλους του έως τους δασκάλους του- παρεμποδίζει την ωριμότητά του. Για παράδειγμα, αν το παιδί έχει προβλήματα στο σχολείο και εσείς αμέσως στρέφεστε στον δάσκαλό του για να λύσει το πρόβλημα, ή αν διαρκώς λέτε στο παιδί πώς να είναι φίλος με κάποιον, αυτό μεγαλώνοντας δεν θα μάθει ποτέ να χειρίζεται τις πιο δύσκολες πλευρές που κάθε σχέση μπορεί να έχει.

Υπερ-προστασία

Όταν προστατεύετε το παιδί από κάθε πρόβλημα και συναίσθημα, του δημιουργείτε την αίσθηση ότι έχει το δικαίωμα να κάνει ή να λέει ό,τι θέλει, ενώ διογκώνετε την αυτοπεποίθησή του στα όρια του ναρκισσισμού. Το παιδί αυτό θα περιμένει ότι η ζωή είναι πιο εύκολη από όσο πραγματικά είναι. Θα θέλει τα πάντα να γίνονται για εκείνο, ανεξάρτητα με τη δική του συμπεριφορά. Στη συνέχεια, όμως, όταν δεν θα μπορεί να πάρει αυτά που πιστεύει πως δικαιούται, θα νιώθει σύγχυση και θλίψη.

Μαρία Σαράντη, παιδοψυχολόγος