Η καθεμιά από αυτές τις νοητικές ικανότητες ερευνήθηκε και βρέθηκε από τον Gardner ότι:
α) Έχει τη νευροβιολογική βάση της σε συγκεκριμένο κέντρο του εγκεφάλου.
β) Συνοδεύεται από συγκεκριμένο σύνολο επιμέρους γνωστικών δεξιοτήτων.
γ) Ακολουθεί συγκεκριμένη πορεία ανάπτυξης και
δ) Εκφράζεται με προϊόντα.
Με την έρευνά του στο πανεπιστήμιο του Harvard εντόπισε, στάθμισε και κατέληξε σε οκτώ κριτήρια, τα οποία πρέπει να πληροί κάθε νοητική ικανότητα προκειμένου αυτή να πάρει το χαρακτήρα διακριτής μορφής νοημοσύνης. Με τη συστηματική μελέτη του o Gardner ταυτοποίησε οκτώ τέτοιες νοητικές ικανότητες ως ανεξάρτητους τύπους νοημοσύνης. Καθένας συνοδεύεται από αντίστοιχες γνωστικές λειτουργίες, δεξιότητες και εκφράσεις προϊόντα, τις οποίες πρέπει να γνωρίζουμε όλοι οι εκπαιδευτικοί και να λαμβάνουμε υπόψη μας προκειμένου:
α) Να προσανατολίζουμε σ αυτές τους επιμέρους διδακτικούς στόχους της κάθε διδασκαλίας μας
β) Να επιλέγουμε την κατάλληλη για κάθε περίπτωση μέθοδο και μορφή διδασκαλίας
γ)Να επιδιώκουμε την άσκηση και την ανάπτυξή τους, προκειμένου να συγκλίνουμε στην ολόπλευρη και ισόρροπη καλλιέργεια της προσωπικότητας του παιδιού.
Οι οκτώ τύποι νοημοσύνης, λοιπόν, του Gardner με τα αντίστοιχα περιεχόμενά τους είναι:
1. Γλωσσική νοημοσύνη
(Αφηγήσεις, Μονολογικές παρουσιάσεις, Απαγγελίες, Έμμετρες αποδόσεις, Γλωσσοδέτες, Ανάγνωση, Συζήτηση, Διαλεκτικές αντιπαραθέσεις, Ημερολογιακές καταγραφές, Γραπτές εργασίες, Περιλήψεις)
2. Λογικομαθηματική νοημοσύνη
(Κατηγοριοποιήσεις, Ιεραρχήσεις, Διερευνήσεις, Αναλύσεις, Συλλογισμοί, Υποθέσεις, Ερμηνείες, Αξιολογήσεις, Συμπερασμοί, Γενικεύσεις, Ποσοτικοποιήσεις, Μαθηματικοί υπολογισμοί: αξίας, μεγέθους, βάρους, απόστασης, χρόνου)
3. Ενδοπροσωπική νοημοσύνη
(Έκφραση συναισθημάτων, Αναπολήσεις, Αναστοχασμοί, Προσωπικές επιλογές, Προσωπικές νοηματοδοτήσεις, Προσωπικοί προγραμματισμοί, Ατομικές εργασίες, Αυτοαξιολόγηση, Αυτορυθμιζόμενη μάθηση)
4. Διαπροσωπική νοημοσύνη
(Συλλογικές διαδικασίες, Ομαδικές εργασίες, Αλληλοδιδασκαλία, Διαπροσωπικές διαμεσολαβήσεις, Διαχείριση κρίσεων)
5. Χωρική νοημοσύνη
(Γραφικές αναπαραστάσεις, Μοντελοποιήσεις, Εικαστικές αποδόσεις, Εποπτικές αποδόσεις)
6. Νατουραλιστική νοημοσύνη
(Παρατήρηση, Αξιοποίηση χαρακτηριστικών περιβάλλοντος, Κατηγοριοποιήσεις)
7. Κιναισθητική νοημοσύνη
(Δραματοποιήσεις, Κατασκευές)
8. Μουσική νοημοσύνη
(Ρυθμικές εκφράσεις, Μουσικές αποδόσεις: εννοιών, καταστάσεων, Μουσικές επενδύσεις)
Η μελέτη των δεδομένων της έρευνας αυτής του Gardner καταδεικνύει ότι οι συντάκτες της μεταρρύθμισης του 1982 βρίσκονταν ψυχοπαιδαγωγικά προσανατολισμένοι σε αντίστοιχες μ αυτήν ψυχο-κοινωνικο-παιδαγωγικές θεωρρήσεις και εκτιμήσεις. Μάλιστα, τα ερευνητικά αυτά δεδομένα φαίνεται να έχουν σχετικά προσανατολίσει το Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΕΠΠΣ) του 1999 και ακόμη ειδικότερα το τελικά και ήδη ισχύον Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) για την Υποχρεωτική Εκπ/ση (Δημοτικό και Γυμνάσιο) του 2002, σύμφωνα με το οποίο ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η συγγραφή των νέων βιβλίων της υποχρεωτικής εκπ/σης!
Τα παραπάνω ερευνητικά δεδομένα συμβάλλουν τόσο στον εξορθολογισμένο προσανατολισμό της κάθε διδασκαλίας στους οκτώ τύπους νοημοσύνης, όσο και στην εξακτίνωση των κεντρικών θεμάτων των Σχεδίων Εργασίας (Projects) της Ευέλικτης Ζώνης.
Ιδιαίτερη αναφορά μπορεί ο αναγνώστης μας να δει στο:
Ματσαγγούρας Η.Γ., Η Διαθεματικότητα στη Σχολική Γνώση, Εκδόσεις Γρηγόρη, Αθήνα 2002, σσ. 285-295
Liungman K., Ο Μύθος της Ευφυίας, μτφ. Δ. Κούρτοβικ, ’λμπατρος 1980
Gardner H., Frames of Mind, N. York: Basic Books, 1983
Gardner H., Multiple Intelligences, N. York: Basic Books, 1993
Gardner H., Intelligence Reframed, N. York: Basic Books, 1999